VESPA MOTOSİKLET TARİHİ ve MOTOSİKLET MODELLERİ

VESPA KÖKENLERİ

Piaggio şirketi 1884 yılında 20 yaşındaki Rinaldo Piaggio tarafından Cenova'da kuruldu. Şirket talaşlı kereste imalatından, gemi tertibatı üretimine ve daha sonra da önce Finale Ligur fabrikasında ve ardından Pontedera'da (Toskana) o dönemde tahta ve brandadan yapılan uçak ve deniz uçağı üretimine  geçti. Piaggio ülkenin en büyük uçak üreticilerinden biri oldu. Bu nedenle Finale ve Pontedera tesisleri stratejik hedefler olarak değerlendirilerek 2. Dünya Savaşı'nda bombalandı.

VESPA'NIN KEŞFİ

1946'da İtalya'nın savaş sonrası yeniden inşasına başladığı dönemde ana Pontedera fabrikasının yeniden yapımı, kişisel mobiliyete odaklanarak binanın tamamen dönüştürülmesinde karar kılan Rinaldo'nun iki oğlundan Enrico'ya verildi. En yetenekli havacılık mühendisi Corradino D'Ascanio'nun olağanüstü tasarım çalışması sayesinde Enrico kitle pazarına stil sahibi bir araç sunarak bu amacına ulaştı.

VESPA EFSANESİNİN DOĞUŞU

Buluşun sahibi dahi mühendis ‘'Paperino'' (Donald Duck) olarak bilinen prototipten yola çıkarak bunun üzerinde bir dizi devrim niteliğinde değişiklik yaptı. Tekerin doğrudan şanzımandan çalışmasıyla tahrik zincirini ortadan kaldırdı, vites kolunu gidona yerleştirdi, monokok bir gövde tasarladı ve sürücüyü korumak için kaporta ekledi. 1946 Nisan ayında MP6 prototipi şeklini aldı.

‘'Paperino'' - 1943

Vespa Patenti - 1945

MP6 Vespa 98cc - 1946

Vespalar Hazır - 1946

Enrico Piaggio ve İtalya'nın Sembolü Olacak Vespa'lar…

Prototipi ilk kez gören Enrico Piaggio şunları söyledi: "Sembra una vespa!"(yaban arısına benziyor). Kilometre saati, yan sehpa ve şık beyaz şeritli tekerler ve benzeri lüks opsiyonel özelliklerin yer aldığı ilk Vespa 98 cc modelin seri üretimi için onay verdi.

Vespa

MUCİZENİN GELİŞİMİ

Fikrin dahiliğini anlayanlar ve her zamanki gibi kuşkuyla yaklaşanlardan ikinci olanı bir süre sonra fikirlerini değiştirecekti. Üretim kısa zaman içinde arttı: İlk yılki 2.484 scooter 1948'de yeni Vespa 125 ile toplamda 19.822'ye ulaştı. 1950'de ilk kez Almanya'da ruhsat almasıyla birlikte üretim sayısı 60.000 araca ulaştı. Üç sene sonra 171.200'e yükseldi ve Amerika ve Asya dahil dünya çapındaki Piaggio servislerinin sayısı on binin üzerine çıktı.
Bu büyüleyici dönem sadece başlangıçtı: Vespa  kısa süre sonra 13 ülkede üretime geçecek ve dünya çapında 114 ülkede satışa sunulacaktı.

VESPA VE DÜNYA KARŞI KARŞIYA

Binlerce kopya ve imitasyonu yapılan Vespa 1953'te ‘'Roman Holiday'' filminde Audrey Hepburn ve Gregory Peck ile rol alarak 500.000. modelinin üretimini kutladı.1956'da sevkiyatlar 1 milyon seviyesine ulaştı. 1960 yılına kadar 2  milyona, 1970'de 4 milyona ve 1988'de ise 10 milyonun üzerinde bir rakama ulaştı. Bugüne kadar Piaggio 18 milyonu aşkın Vespa sevkiyetı yaptı. Bu  başarıya 1963'te Vespa 50 ile yıllar boyunca miti yeniden canlandıran onlarca model gibi efsane haline gelen scooter'lar katkıda bulundu.

"Roman Holiday" filminden sahneler - 1953

1955'deki Vespa 150GS saatte 100 km'ye çıkan ilk ‘'spor'' model olurken arkasından 1965'te 180 SS geldi. 1968'deki 125 Primavera ise  dünya tarihinde iz bırakan bir jenerasyonun sembollerinden biri haline geldi. 1968'deki 180 Rally ile yeni ve daha güçlü ön far piyasaya sürülürken, 1970'de 50 Elestart ise elektrikli marş sistemiyle tanışmamızı sağladı ve gösterişli 1972 model 200 Rally ise dünyayı keşfe çıkan gezginlerin Vespa'sı oldu.

ONLARCA YILLIK DEĞİŞİM

Önceki yıllardaki çarpıcı büyüme sonrası, Piaggio Vespa'yı değişen şehir yaşamına ve trafiğe adapte etmenin yollarını aramaya başladı.1976 model 125 Primavera ET'de elektronik ateşleme sistemi ve 3 emme deliği kullanıldı.178 model P 125 X'de ise kaporta  tamamen yeniden tasarlanırken P 200 E'de ayrı yağlama  ve ilk kez gövdeye gömülü yön göstergeleri kullanıldı.
1984 model PK 125 1946'dan bu yana görülen en radikal değişiklik olarak otomatik şanzımanın lansmanına  aracılık etti. 1985'de T5 Pole Position ilk ‘'super sport'' model olarak scooter'ın yüksek gücünden kaynaklanan ısının daha iyi dağıtılması içi alüminyum silindirle piyasaya sürüldü.1989 model 50 PK N, en iyi performans  gösteren "Vespino'" küçük Vespa- olurken, 1996'daki ET4 125 4 zamanlı merkezi motor ve otomatik şanzımana  sahip ilk Vespa oldu. Vespa jübilesi onuruna piyasaya sürülen bu model sonraki iki yıl boyunca Avrupa'da en çok satan arkalı iki tekerli araç oldu.

VESPA İLE 2000 YILI ve YENİ MİLENYUM

2000 yılının sonbaharında ET4 50 ilk 4 zamanlı  motora sahip ‘'Vespino'' oldu. Rekor kıran menziliyle (depo tam doluyken 500 km'den fazla) Vespa dijital evrimin milenyumuna damgasını vurdu. Bu arada Vespa ABD'de geri döndü: On yıl sonra Vespa LX/S, ABD'de en çok satan iki tekerlekli araç olacaktı. Bu iki olay arasında geçen  yıllar geri dönüşler süreci oldu. 30 yılı aşkın kariyeri boyunca üç milyonu aşkın inanılmaz bir  sevkiyat rakamına ulaşan ve modası geçmeyen PX'ten, dört zamanlı, dört supaplı, sıvı soğutmalı motora sahip ilk Vespa olan Granturisma'ya kadar.
2005 model GTS 250 i.e.'den 2008 model GTS 300 Super'e, 2009 model S 50 ve LX 50 4V'den kısa bir süre önce piyasaya sürülen LX 3V ve Vespa S 3V'ye kadar son birkaç yılda motorda ve stilde bir dizi yenilgiye imza atıldı.

DÜNYA ÇAPINDA GELECEK

Bugün Vespa hiç olmadığı kadar bir dünya  markası: Pontedera fabrikası Avrupa ve Amerika dahil Batı pazarına Vespa scooter üretiyor ve  Vietnam'dan Vinh Phuc tesisi ise yerel piyasa ve Uzak Doğu ülkeleri için üretim yaparken ve  Hindistan'da 1012 Nisan ayında açılan yepyeni Baramati tesis Hindistan pazarına hizmet veriyor.
Vespa ayrıca estetik ve teknolojik yenilik bakımından örnek teşkil etmeye devam ediyor. LX/S ve GTS/GTV ailelerinin piyasaya sürülmesiyle üretim son on yılda üç katına çıktı ve bu süre zarfında bir milyondan fazla yeni Vespa scooter  dünya çapında yollardaki yerini aldı. Bugün 946 modeli Vespa'nın geçmişini onurlandırırken geleceğe pencere açmaya devam etme niyetini mükemmel bir şekilde ortaya koyuyor. Efsaneleri daha aşağısı kurtarmaz.

VESPA'NIN TARİHSEL MODELLERİ

MP5 'PAPERINO' PROTOTİPİ 1944

İkinci Dünya Savaşı'nın sonuna doğru Enrico Piaggio mümkün olan en geniş pazara düşük maliyetli bir ürün sunma fikriyle üretime yeniden başlamak istedi. Ve bu fikrinden yola çıkarak Biella'daki fabrikada motorlu bir scooter üretti. Mühendis Renzo Spolti tarafından üretilen MP5 (Moto Piaggio 5) kodlu bu prototipe işçiler tarafından Donald Duck anlamına gelen Paperino ismi verildi. Ancak Enrico Piaggio bunu beğenmedi ve Corradino D'Ascanio'dan projeye göz atmasını ve teknik ve stil açısından daha gelişmiş farklı bir şey yapmasını istedi. D'Asanio, paperinoyu modifiye etmek yerine kısa süre sonra Vespa olarak anılacak tamamen yeni bir araç tasarladı. Ancak bir Vespa'ya 'dönüşmeden' önce yaklaşık yüz adet Paperino model üretilmişti. Bunlar günümüzde dünya çapındaki koleksiyoncularda yüksek fiyat bulmaktadır.

MP5 'PAPERINO' PROTOTİPİ 1944 Özellikleri

Motor: Tek silindirli, iki zamanlı motor 
Motor hacmi: 98 cc
Sürekli hız değiştirici vites kutusu
Şanzıman: Zincirli şanzıman
Tekerlekler: 4.00 -10'

VESPA MP6 PROTOTİPİ 1946

Savaş henüz sona ermeden Enrico Piaggio işi Corradino D'Ascanio'ya verdi ondan basit ancak bir o kadar ekonomik ve şık bir araç tasarlamasını istedi. Herkesin kıyafetlerini kirletmeden rahatça sürebileceği ve yolcu oturma yerine sahip bir araç olmalıydı. 
D'Ascanio motosiklet tutkunu olmasa da tamamen orijinal bir araç çizimi yaptı. 
Havacılıktaki deneyiminden yardım alarak vitesi gidondan değiştirilebilen, gövdeye monte bir araç fikrini buldu. Tahriki de arka tekere yerleştirerek son derece orijinal tekere monte bir motor tertibatı ortaya çıkardı. Uçaklardaki iniş takımlarını andıran ön süspansiyon kolu teker değiştirmeyi çok daha kolay hale getirdi. 
MP6 kodlu bu prototip henüz bir isim verilmeden Enrico Piaggio'ya gösterildi; Enrico'nun yorumu ise 'Bir yaban arısına benziyor!' oldu. Yaban arısı İtalyancada 'Vespa' anlamına geliyor. 1945 yılının sonlarıydı.
1946 yılı Nisan ayında ilk 15 model Pisa yakınındaki Pontedera fabrikasında hazırdı. 
MP6 prototipinde son versiyondan farklı olarak motor soğutma fanı yer almıyordu, el freni sağ yerine soldaydı, korna oturma yerinin altındaydı, ayak destekleri alüminyumdandı ve önde bir hava kuvvetleri arması yer alıyordu.

VESPA MP6 PROTOTİPİ 1946 Özellikleri

Motor: Tek silindirli, iki zamanlı motor, demir silindir ve hafif alaşımdan silindir başlığı.
Çap: 50 mm
Strok: 50 mm
Motor hacmi: 98 cc
Maksimum hız: 37,28 mph
Süspansiyon: Elastik; ön tekerlekte çelik yay ve arka tekerlek ve motorda lastik pedler.
Frenler: Genleşmeli, ön teker için gidonun sağ tarafındaki el freni; arka tekerlek için ayak desteğine monte ayak freni pedalı.
Tekerlekler: 3.50 - 8'

VESPA 98 1946

Motoleggera utilitaria Vespa veya diğer adıyla hafif motorlu küçük araba, ilk kez 1946 Nisan ayında Roma golf kulübünde halka tanıtıldı. Bacak korumasının üzerinde eski havacılık ambleminin yerine yeni Piaggio logosu vardı. İki haftada bir çıkan 'La Moto' dergisi kapağında Vespa'ya yer verirken, yeni scooter insanlarda merak, şaşkınlık ve elbette belli bir şüphe uyandırdı. İlk birkaç ayda Vespa Lancia bayi ağıyla satışa sunulurken, ilk yılında toplam 2.484 adet üretildi. Ve dünyanın en ünlü scooter'ın macerası başlamış oldu.

VESPA 98 1946 Özellikleri

Motor:2 zamanlı tek silindirli motor. Hafif alaşımdan oturtmalı başlığa sahip yatay döküm demirden silindir
Çap: 50 mm
Strok: 50 mm
Kapasite: 98 cc
Azami hız: 60 km/sa
Süspansiyon: Elastik; ön tekerlekte sarmal çelik yaylar ve arka tekerlek ve motorda lastik tamponlar.
Frenler: Genleşmeli tip. Ön teker için gidonun sağ tarafındaki el freni; arka tekerlek için tabanın sağ tarafındaki ayak freni pedalı.
Tekerlekler: 3.50 - 8'

VESPA 125 1948

1948'de Piaggio yeni Vespa modelini lanse etti. İlk modele göre motor hacmi 125 cc'ye yükseltilirken daha konforlu bir sürüş için arka tekere bir amortisör monte edildi. Ön teker süspansiyonu da modifiye edilerek kol tekerin sağına monte edildi ve ileriki yıllarda da oradaki yerini korudu. Ayrıca motor, debriyaj, vites kutusu ve benzeri parçalara kolay erişim için motor muhafazası yukarı doğru açılacak şekilde yapıldı.

VESPA 125 1948 Özellikleri

Motor: Tek silindirli, iki zamanlı motor, dökme demir silindir ve hafif alaşımdan silindir başlığı.
Çap: 56,5 mm
Strok: 49,8 mm
Motor hacmi: 124,789 cc
Maksimum hız: 43,5 mph
Süspansiyon: Ön tekerde spiral yay, spiral yaylı elastik ve arka tekerde hidrolik amortisör.
Frenler: genleşmeli, ön teker için gidona monte el freni; arka tekerlek için ayak desteğine monte ayak freni pedalı. 
Tekerlekler: 3.50 - 8'

VESPA 125 SEI GIORNI 1951

Deneme yarışları için üretilen araç kayda değer başarı elde etti. Stil olarak standart modellere çok benzeyen bu modelde farklı olarak daha büyük bir yakıt deposu, saran tipte bacak koruması ve silindir üstündeki karbüratörü muhafaza etmek için daha büyük yan torbalar kullanıldı. Adını 1951'deki 26. uluslararası 6 günlük etkinlikten alan model bu etkinlikte dokuz altın madalya kazanmıştı.

VESPA 125 SEI GIORNI 1951 Özellikleri

Motor: 2 zamanlı tek silindirli motor
Çap: 54 mm
Strok: 54 mm
Kapasite: 124,2 cc
Azami hız: 95 km/sa
Süspansiyon: Elastik, ön tekerde bobin yayı, bobin yaylı elastik ve arka tekerde hidrolik amortisör
Frenler: Büyük soğutma fanlarıyla dökme demirden kampanalar
Tekerlekler: 3.50 - 8'

VESPA 'SILURO' 1951

1951'de Vespa en prestijli hız denemelerinden birine meydan okumak üzere yola çıktı; kilometre rekoru.
9 Şubat'ta Rome-Ostia otoyolunun 10. ve 11. kilometreleri arasında Corradino D'Ascanio tarafından tasarlanan karşılıklı iki yatay motora sahip, test pilotu Dino Mazzoncini tarafından kullanılan bir Vespa 21,4 saniye ve ortalama 106,3 mph hızla tüm rekorları alt üst eti. 
Motorun iki tahrik mili dişli çarklarla bağlıydı ve her bir silindire ayrı bir karbüratör besleme yapıyordu.

VESPA 'SILURO' 1951 Özellikleri

Motor: Karşılıklı yatay, iki silindirli, iki zamanlı motor
Güç: 9500 devirde 17,2 fren beygir gücü
Çap: 42mm
Strok: 45 mm
Motor hacmi: 124,5 cc
Şanzıman: Dört vitesli vites kutusu
Tekerlekler: 3.00 - 10' (denemeler için Pirelli tarafından özel olarak yapıldı)

VESPA 150 GS 1955

Sadece sınırlı sayıda üretilen Vespa 6 Giorni'nin (6 Gün) arkasından takip eden 150 GS Vespa'nın ilk seri üretim 'spor' modeliydi ve sadece Vespa'nın değil genel olarak tüm motorlu scooter'ların tarihinde bir dönüm noktası oldu. 
150 GS dünyada şimdiye dek üretilen en güzel scooter olarak hatırlanıyor ve günümüzde vintage Vespa koleksiyoncularının en çok aradığı modeller arasında yer alıyor. 
Scooter kullanan kitle büyüdü ve değişti. Vespa, toplumda öne çıkma aracı haline geldi ve yavaş yavaş yeni bir sosyal kesim tarafından da kabul görmeye başladı: gençlik.
İlk kez insanların sessiz sedasız gezintiye çıkmaları için tasarlanan bir aracın birden nefes kesen bir performans ortaya koyabileceği ortaya çıktı. 
Piaggio yarış ekibinin deneyimlerinden yola çıkan GS 150 cc motora sahip ilk scooter oldu ve konsept olarak son derece sportifti. 7500 devirde 8 fren beygir gücü üretebilen doğrudan yakıt enjeksiyonlu motoruyla azami 63 mph hıza ulaşıyordu. Dört vitesli aracın uzun selesi ve geniş 10'' tekerleri Vespa serisine yeni, agresif bir görüntü kazandırdı.

VESPA 150 GS 1955 Özellikleri

Motor: Tek silindirli, iki zamanlı motor, deflektörsüz yuvarlak piston 
Çap: 57 mm
Strok: 57 mm
Motor hacmi: 145,6 cc
Maksimum hız: 63 mph
Süspansiyon: Arka amortisör için eş eksenel çift konik yay
Frenler: Ön ve arkada fren kampanaları. Döküm demirden halkalara sahip hafif alaşım kapmanlar ve soğutma kanatları. 
Tekerlekler: 3.50-10'

VESPA 50 1963

Gençler arasında en gözde Vespa modeli oldu. Güzel ve kolay kullanımlı ve kendisinden önce gelen modellerin çizgisinden devam eden çekici ve özel tasarımıyla, silindirin 45 derece açıyla yerleştirdiği ve yatay olmayan tamamen yeni bir motora sahipti. 
Corradino D'Ascanio'nun tasarladığı son scooter olan 50 modeli Vespa tarihinde bir dönüm noktasıydı: 1964'ten bugüne 3 milyondan fazla üretildi.

VESPA 50 1963 Özellikleri

Motor: 2 zamanlı tek silindirli motor
Çap: 38 mm
Strok: 43 mm
Kapasite: 49 cc
Azami hız: 40 km/sa
Süspansiyon: Önde lastik elemanlar; arkada bobin yayı ve hidrolik amortisör
Frenler: Ön ve arkada kampanalar
Tekerlekler: 2.75-9'

VESPA 90 SS 1966

1966 model Vespa Super Sprint 90, küçük bacak koruması ve sele ile gidon arasındaki aksesuar sepetiyle şüphesiz en orijinal tasarıma sahipti. 1955 model Vespa GS gibi yedek tekerleği taban platformuna yerleştirilebiliyordu. 90 SS modelin başarısından yararlanan Piaggio tasarımcıları daha yeni bir model olan Vespisti için 50 cc motorlu bir model de hazırladılar. Küçük kardeşi gibi 90 SS de nadir Vespa modellerinden biri ve gerçek bir koleksiyon parçası.

VESPA 90 SS 1966 Özellikleri

Motor: 2 zamanlı tek silindirli motor
Çap: 47 mm
Strok: 51 mm
Kapasite: 88,5 cc
Azami hız: 93 km/sa
Süspansiyon: 90 ile aynı
Frenler: Ön ve arkada havalandırmalı alüminyum kampanalar
Tekerlekler: 3.00-10'

Piaggio Pontedera Fabrikası