Motosiklet Sürüşlerinde Güneş Yanıkları
Güneş yanığı derimizin güneş ışığına kısa sürede ve yoğun olarak maruz kalması sonucu oluşan deri yanıklardır. Uzun süre güneşte kalındığında ultraviyole ışınları; ciltte önce kızarıklık, daha uzun süreli hasarlarda da içi su dolu baloncuklara sebep olur. Kızarıklık, ağrı, şişme güneşten 2-4 saat sonra başlar, 24 saat içinde en üst seviyeye ulaşır. Bu birinci derece yanıktır. İçi su dolu kabarcıklar olduğunda güneş yanığı artık ikinci derece olmuş demektir. Üçüncü derece yanıklarda kabuklanmalar meydana gelir, güneş ışıkları üçüncü derece yanığa sebep olmamaktadır.
Güneş yanığı derinin aşırı miktarda ultraviyole ışınlarına maruz kalmasıyla olmaktadır. Ultraviyole ışınları 3 farklı ışından oluşmaktadır. Bunlar UVA, UVB ve UVC ışınlarıdır.
UVA Işınları
UVA ışınları UVB ışınlarından daha az etkili ancak derinin daha alt katmanlarına kadar etki edebilir. Deriye elastikiyet kazandıran doku yani dermiş tabakasını tahrip eder. Uzun süre UVA ışınlarına maruz kalmak deriyi vaktinden önce yaşlandırır.
UVB Işınları
UVB ışını derinin epidermis adı verilen üst kısmını etkiler. Deri yüzeyinde fazla miktarda maruz kalınan UVB ışını ile kızarma, şişme ve ağrıya oluşur.
UVC Işınları
UVC ışınlar diğer iki ışına göre tehlikesiz ışınlardır. Atmosfer tarafından filtre edildiği için ekstra koruma mekanizmasına gerek yoktur.
Güneş yanığına neden olan UVA ve UVB aynı zamanda deri kanserine de neden olmaktadır.
Güneşli havalarda motosikletimizle sürüş yaparken önlem almadıkça tehlikeli derecede güneş ışınlarına maruz kalabiliriz.
Tam korunma giyindiğimizde güneş yanığı veya cilt kanseri riskini engellemiş oluruz. Fakat yüz bölgesine dikkat etmeyi unutmamamız gerekir.
Her ne kadar kullanılması güvenlik açısından riskli görülse de retro görünümlü açık kasklarda yüzünüzün çoğu açıkta kalmaktadır.
Bu yüzden bilinçli kullanıcılar balaklava, buff ya da maske kullanarak korunmayı tercih etmektedir.
Kapalı kask kullansak bile burun, yanaklar ve dudaklar çoğu kez güneş ışınlarına uzun süre maruz kalacaktır.
Çoğu gözlük hatta renkli vizör, çok yüksek bir UV koruma faktörü veya Güneş Koruma Faktörü (SPF) derecesine sahip değildir.
Kaskınız UV koruması konusunda yeterlilik iddiasında olabilir, ancak bir SPF derecelendirmesinden bahsedilmiyorsa, burada şüpheci olmanız yerinde olacaktır.
Uzun mesafeli gezilerde sürücüler günde 8 ila 10 saat güneşte geçirebilir. Güneşe maruz kaldıkça, cildiniz yanmaya başlamadan önce cildinizdeki pigmentlerin rengini koyulaştırarak bir takım lezyonları birkaç dakika içinde oluşturmaya başlayabilir. Bu oluşumlar ileride deri kanseri oluşturabilecek oluşumların başlangıcı olabilir.
Ayrıca kış güneşi de yaz aylarında olduğu gibi birçok zararlı UV ışınına sahiptir.
Sürücüler her zaman cebinde veya çantalarında yüksek SPF güneş kremi küçük bir tüp taşımalı ve yüksek SPF losyonları kullansalar dahi günde en az iki kere sürülmesi gerekmektedir.
SPF Derecesi Nedir?
Güneş ışınlarının yakma etkisini, koruyucunun ne kadar bloke ettiğini gösteren bir güvenlik faktörü olan SPF, ultraviyole A ve B'ye karşı ciltte oluşabilecek hasarın en aza indirilmesini sağlayan bir tür hesap aslında…
SPF ile belirtilmek istenen, güneşin ilk etkisi olan kızarıklık reaksiyonuna karşı güneş kreminin bizi koruma gücü. Ayrıca suya dayanıklı olması, içeriğinde antioksidanlar barındırması, koruyuculuk sürecini ve oranını olumlu yönde etkileyerek artmasını sağlıyor. Bu yüzden güneş kremi satın alırken mutlaka SPF oranıyla içeriğine bakmalısınız.
SPF; hafif, orta ve yüksek koruma olmak üzere üçe ayrılıyor:
SPF 4-12 arası hafif koruma,
SPF 30'a kadar orta koruma,
SPF 30 ve üstü yüksek koruma…
SPF 15 yüzde 94 koruma sağlarken,
SPF 30 ve üstü ise yüzde 97 koruma sağlıyor.
Birçok dudak parlatıcısı sizi UV ışınlarından korumaz, aynı zamanda ağrılı rüzgâr yanmalarına karşı da korur.
Güneş gözlüklerinizin de UV koruma derecesine sahip olması gerekir.
Diğer Güneş Yanığı Riskli Alanlar
Yüzünüzden başka vücudunuzun diğer alanları da güneşe maruz kalabilir.
Kolları gidonun üzerine uzattığınızda kollarınız eldivenleriyle buluşuyor mu? Veya bilekte küçük bir boşluk var mı?
Uzun konçlu eldiven bu işe çözüm getirecektir. Fakat kısa tip eldiven kullanıyorsanız eğer, mutlaka güneş kreminizi kullanın. Böylelikle hızlı bir şekilde uzun sürüşe adapte olabilirsiniz.
UV ışınlarının cildinize bulaşabileceği başka bir yer, özellikle de üzerine eğilen race ya da sport segmentteki motosiklet sürücülerinde boynun arkasıdır.
Cildi korumak için yine buff ya da balaklava kullanabilirsiniz. Hatta bunların bazıları SPF derecesine sahiptir. Yukarıda belirtildiği gibi, yüzünüzün çoğunu kaplamak için de iyidirler. Onları her mevsim için ince veya kalın kumaşlı olanlarını kullanabilirsiniz.
Güneş Yanığı Nasıl Tedavi Edilir?
Güneş yanığında ağrı ve sıcaklık hissi, 48 saate kadar sürecektir. Nemlendirici kremler yanık olan bölgeye günde üç kere uygulanırsa kişiyi rahatlacaktır. Bu kremlere iki gün devam edilmelidir. Çok yoğun, yağlı merhemler kullanılmamalıdır. Bu durum kişiyi daha sıcak tutarak terlemesini engelleye bilir.
Yanık bölgeye soğuk su banyosu yaptırılabilir ve yanık yerler günde birkaç kez soğuk su ile ıslatılmış steril bir bezle silinebilir. Küçük bir havluyu su ile ıslatın ve yanık olan alanlara hafifçe uygulayın. Bunu 15 dakika kadar uygulayın ve gün içinde 4-5 kere tekrarlayın.
Bir hafta içinde soyulmalar başlar, deriye nemlendirici kremler sürmek gerekir. Vazelin uygulamayın çünkü bu hava temasını önler ve hava teması iyileşme için gereklidir.
Deri su toplar ve patlarsa, üzerindeki ölü deriyi temiz, küçük bir makasla temizlemek gerekir. Sonrasında antibiyotikli bir krem sürülmelidir.
Merhemi günde üç kez yıkayıp, tekrar sürmek gerekir. Derinin su topladığı durumlarda, bir sağlık kuruluşuna başvurulup tedaviye başlanmalıdır.
Güneş yanığı tedavisi ilk müdahale çok önemlidir. 2. ve 3. derece yanıklarda ise vakit kaybetmeden en yakın hastane kuruluşuna başvurulmalıdır. Güneş yanığı durumunda yaranın acısını alıp kişiyi rahatlatacağı düşüncesi ile yanık bölgesine yoğurt ve diş macunu sürülmesi son derece yanlış bir uygulamadır. Tıbbi etkisi bilinmeyen ve bakteri üremesine yol açabilecek bu maddelerin yanık sahasında sürülmesinden mutlaka kaçınılması gerekmektedir. Bunun yerine konunun uzmanı olan doktorların önereceği ilaçlar ve uygulamalardan faydalanılmalıdır.
İkinci derece yanıklar su toplaması ile karakterlidir ve birinci derece yanıklardan daha derin bir yanık yaralanmasına işaret eder. Su toplaması olan güneş yanığı sahaları açık yara olarak kabul edilmelidir ve bir plastik cerrah tarafından yapılacak değerlendirmenin ardından kimi hastalarda kapalı pansumana geçilmesi gerekebilmektedir. Su toplaması olan sahanın genişliği arttıkça, bu durumun vücut için daha belirgin zarara yol açacağı unutulmamalıdır. Güneş yanığı olan hastalarda sıklıkla 5-7 gün içerisinde tam iyileşme beklenmektedir.
Güvenli ve keyifli sürüşler...