Zihinsel Canlandırma Talimleri

Zihinsel Canlandırma

Spor psikolojisi bize birçok şeyin rahat bir koltuğa oturup onları zihinsel olarak canlandırma yaparak tecrübe kazanılacağını göstermiştir. Bu gerçek olarak taliminin yapılmasının mümkün olamayacağı durumların bu şekilde canlandırmayla beyinde yer etmesini sağlamaya dayanmaktadır. Zihinde canlandırılarak yapılan birçok kaza senaryosunda uygulanan doğru taktik senaryoları bize doğru reaksiyonları öğreterek gerçek yaşamda ne zaman ne yapılması konusunda bilinçli olmamızı sağlayacaktır. Bir olay karşısında beynimiz bunu zihinsel olarak daha evvel canlandırarak zihinsel gözleri ile gördüğünden sanki daha önce bu durumla karşılaşmış zannedecektir. Buda orta beynimizin tanımadığı bir durumla karşılaştığında yaptığı kontrolü ele alması ve paniklemeyi takip eden kasılmayı devreye sokmasını engelleyecektir.

U dönüşlerini örnek alalım. U dönüşlerinde icra edilmesi gereken birçok adım vardır. Bu adımlardan birini ya da bazılarını unutmak mümkündür. Mesela dengeye konsantre olunduğu sırada omuz üstü kontrolü kolaylıkla unutulur. Hâlbuki zihinsel canlandırma talimleri burada stres altında icra edilen adımları unutmayı ortadan kaldıran bir etkiye sahiptir. U dönüşünden evvel yapılmış olan talimler her şeyin olması gerektiği gibi yapılmasında büyük pay sahibidir.

Ayna kontrolü, kavşak geçişleri, kaygan yüzeylerle baş etme gibi senaryoların her biri zihinsel canlandırma yapılarak talim edilmelidir. Olayın sizde çağrışımını yapacak ipuçlarını kelime ya da işaret olarak seçin ve talim yaparken önce bu ipuçlarını zihninizde canlandırın ve sonra yapılması gereken işlemi zihninizde uygulayın. Bu ipuçlarını çoğaltın. Genellikle talimlerde, acil durma talimlerinde eğitmen sürücünün önünde bir tarafa doğru çekilmiş olarak durur ve mesela talebeye elimi kaldırınca maksimum fren yap der. Bu şekilde talim almış biri acil durumda elini kaldıran biri olmayacağı için genellikle talimlerle aldığı eğitimi unutarak frenlere asılır ve kaza. Burada öneri olarak mesela ben yan yoldan gelen bir araç gördüğümde parmağımı fren üzerine koymayı ve yol yüzeyini ve arkamda ki trafiği aynalardan kontrol etmeyi, hedefe kilitlenmeden ve kasılmadan hareket etmeyi bir alışkanlık haline getirdim. Buna kendimi şartladım. Yine önümdeki araç sürücüsü sağa sola bakarsa, ellerinin aracının direksiyonu üzerindeki pozisyonunu değiştirirse veya kendi önündeki araçla arasındaki mesafeyi artırırsa onu sollamamaya kendimi şartladım. Her an hat değiştirecek yâda sağa sola sapacak şeklinde zihinsel çalışmalarımda olayı canlandırdım ve uygulamam gerekli kuralları uyguladım. Yine mesela arkadan bir araca çarpacaksam çarpmadan hemen önce ayağa kalkıp motordan atlamayı zihnimde canlandırma talimleri yaparım.

Burada insan beyninin yetenekleri yine beyni kandırmak için kullanılmaktadır. Zihinsel canlandırma ne kadar gerçeğe yakın ve canlı yapılırsa öğrenme süreci de o kadar daha iyi olur. Canlandırma yaparken sadece görmeyin ama duyun, işitin ve koklayın hatta hissedin de. Beş duyunuzu işin içine sokun. Bir kavşağa yaklaşırken kavşakta hareket etmek üzere olan bir araç düşünün ve sonra sürücüsünün yüzüne baktığınızı zihninizde canlandırın. Sürücü sizi görüyor ve tam kavşağın orta yerinde duruyor ve siz buna karşı ne yapabileceklerinizi tasavvur ederek uygulayın. Trafikte dikkatinizi dağıtan faktörleri düşünün ve bunlarla karşılaştığınızda ne yapmanız gerektiğini hayal edip çözümleri yine zihninizde canlandırarak uygulama yapın. Bu canlandırma talimlerini sık tekrarlamanız onların ön beyninizde canlı olarak tutulmasını sağlayacaktır.

Öncelikle çarpışmayı önleme talimlerinde kullanılan bu yol diğer talimlerde de faydalıdır. Ne olabilirin ve çözümlerinin farkında olmanın acil durumda paçamızı kurtarabileceği kesindir.

Yazar:  Alpaslan Kuzucan