Dönüşe Etki Eden Güçler ve Yatış Talimi

1. Yer çekimi: Sürücü dönüş yönünde ağırlık kaydırarak motorun o yöne dönmesine yardım eder. Aynı zamanda yer çekim merkezini aşağı almış olur. 
2. Kinetik enerji: Düz yolda ki hızda motorun enerjisi ileri doğru yönelir. 
3. Hareketin ilk kuramı: Newton ileri doğru hareket eden cisimlerin düz gitmekte ısrarlı olduğunu ancak bir baskı ile döndürülebileceğini beyan etti. 
4. Termodinamikler: Motosikleti yüksek hızdan yavaşlatmak frenlerde ısı birikimi oluşturur ki bu frenleme gücünü azaltabilir. 
5. Merkezkaç kuvveti: Hızlı dönüşlerde yatış açısı ve ileri doğru hareket dönüş hattının dışına çeken güce karşı koyar. 
6. Sürtünme: Son teknolojilerle oluşturulan bu günün lastikleri teoride asfalt üzerinde 60 derece yatışlara kadar yol tutuşunu kaybetmeyecek özelliktedir. 

YATIŞ TALİMİ

Dönüşün genel kuralı, şayet dönüşü alamayacağınızdan şüpheye düşerseniz daha fazla yatırındır. Lastikler yol düzgünse e soğuk bir mevsimde değilseniz, süspansiyon ayarlarınız kilonuza göre tam ise ve lastik havalarınızda tam ise, yolda kum, mıcır, yaprak, yağ, antifriz, mazot döküntüleri yoksa yatırmaktan korkmayınız.

Talim şekli:

Boş bir yolda keskin olmayan dönemeçlere 70-80 km gibi hızları geçmemek kaydıyla girin. Dönemece girilebileceğinden daha alt süratlerde girerek biraz fazla yatırın motoru. Burada yatış sınırı sizin gerektiğini düşündüğünüz açıdan biraz daha fazla olandır. Motor dönüşü çok keskin almak isteyecektir. Neticede dönüş hattınızın içine doğru kaçacaktır. Yani hattınızı kapatacaktır. Bu durumda kapanma çok fazla olmadan yatış açınızı muhafaza ederek biraz daha gaz verin. Motosiklet kalkmak isteyecektir aynı zamanda hattınızda dışa doğru açılacaktır. Tabi bu durumda dönüş hızınızda biraz artacaktır. Gazı ne kadar fazla açarsanız motosiklet o kadar fazla kalkmak isteyecektir. Tabi bunun sonuncunda da dönüş hattınızı o kadar fazla açmak eğilimi gösterecektir. 

Burada iki seçeneğiniz vardır.

1. Gazı kesmek ve hattınızı kapatmak
2. Gazı sabit tutarak motoru daha fazla yatırarak dönüşü sertleştirmek.

Şimdi bunu tekrar yapın ve dönüşe girdiğinizde gazı hafifçe artırın ve motosikletin kalktığını hissedin. Gazla biraz oynayarak bunu yaşayın. Gazın her açılış ve kapanış hareketiyle motorun sağa sola kaçtığını görün. Yine bu anda motorun altınızda kalkıp yattığını da hissedeceksiniz. Bunları yaşayın ve tecrübe sahibi olun. Gazın motoru ne kadar kaldırdığını görün. Buna gazla yönlendirmede denir.

Tecrübeniz artıp bu teknikte ustalaşmağa başladıkça bunu daha yavaş dönüşlerde deneyin. Burada hareketleriniz daha radikal olmalıdır. Son hedefimiz motoru pegler yere sürtününceye kadar yatırıp kaldırabilecek duruma gelmektir. Bunu gaz ve debriyaj kullanımı ile yapacaksınız. Ama bu gaz ve debriyaj kullanımında hiç hata olmamalıdır. Yarım saniyelik bir gecikme ve siz yerdesiniz.

Bu çalışmalardan önce boş bir alanda kukalar arasında daire ve sekiz çizimleriyle iyice ustalaşınız.

Gazın ve debriyajın kullanımı ise şöyledir:
Gazı olması gerekenden biraz yüksek oranda sürekli açık tutarak debriyaj ile ileri hareketleri veya yavaşlamayı yapmak durumundasınızdır. Buna debriyajla gaz vermek denir.

Uyarı: Yattınız ve daha çıkışın tam orta noktasına gelmeden motorunuz açılmağa başladı daha fazla yatın, korkmayın ve motoru yatırın. Hattı açmak için ise gaz verin ancak burada arka tekerlekten gelen titreşimleri de hissederek sürekli takip edin. Gaz miktarı fazla gelirse ise kayma sonucu yanallaşma başlar ve bunu kontrol etmek için gaz kesilir ama paniklenirse kaza olur.

Dikkat edilecek iki ana unsur:
1. Gaz kolu ile arka teker arasında sıkı bir bağ vardır. Gazı kullanırken arka tekeri iyi dinleyiniz.
2. Ön fren ile ön teker arasında sıkı bir bağ vardır. Ön freni kullanırken ön tekere iyi kulak kabartınız.

İkisi de gerek gaz ve gerekse de ön fren kolu aynı elle kullanılır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta frene dokunmağa başladığınızda gazın tamamen kapanmış olduğundan emin olunması gerektiğidir. Ön freni sıktığınızda gaz açık kalmış ise arka teker patinaja girerek sizi yere yatıracaktır. Burada iki parmak daima fren kolu üzerinde durmalıdır. Gazlama esnasında parmakların uçtan ilk boğumu fren kolunun üzerinde hazır tutulurken frenlemeye geçince el yılankavi bir hareketle öne döndürülerek parmakların ikinci boğumu fren kolu üzerine getirilir ve başparmak dâhil diğer yüzük ve küçük parmak tamamen açılarak gaz tamamen bırakılır ve frenlemeye başlanır.
Yazar:  Alpaslan Kuzucan