Yeni Başlayanlara Ara Gazı Bilgisi
Motor Freni…
Motor freni ya da motor kompresyonu dediğimiz vites küçülterek motorun devrini yükseltmek olayı aslında motosikleti durdurmak için değil yavaşlayan motorun bu sürate çekişini düşürmeden ayarlanması olayından ibarettir. Sabit bir hızda ilerlerken sadece gazı kapatmak bile bu sıkışmayı yaparak motorun yavaşlamasına sebep olur. Buna birde vites küçültme işlemini eklersek hoş bir ses ile birlikte motorun hızı iyice düşecektir.
Bu ileri sürüş tekniği değildir. Biraz da etkileyici görünmek için yapılan yanlış bir uygulamadır. Bu alışkanlık vitesli otomobillerin mesela buz üzerinde sürüşlerde kullanılır ve çıkış noktası da budur. Fren balataları daha az eskir ve arka freni daha çok kullanmak istediğiniz durumlarda motor frenini kullanmak arka tekerlerin kilitlenme olasılığını zayıflatır. Ancak fren balatalarını eskitmeyelim derken motorun hareketli ana parçalarını daha fazla eskitiriz. Hâlbuki motor parçaları fren balatalarından daha pahalı parçalardır. Ayrıca durmak için etkili olan ön frendir. Motor kompresyonu ise arka teker ile bağlantılıdır. Motorun gücü aktardığı teker arka tekerdir. Dolayısıyla yavaşlamaya yardımcı olan motor kompresyonu durdurmak için yetersizdir. Yine motor freni arka fren lambasını devreye sokmayacağından arkanızdaki trafiği ne yaptığınız konusunda bilgilendirmez.
Özetle konuyu toparlarsak ana gayenin motoru yavaşlatmak ya da durdurmak için değil fakat yavaşlamış motorun devrinin düşüp, motosikletin çekişten düşmemesi için yapılan bir teknik olduğu görülür. Ara gazı da bu yüzden verilir ki vites düşümü ile arka teker üzerinde bir frenleme etkisi oluşmasın. Yarışçıların yaptığı da esas olarak budur. Kesinlikle yavaşlamak için vites düşürmezler.
Motorunuzu yavaşlatmak için iki yol vardır:
1. Frenlemek: Frenleriniz bu iş içindir. Her iki frenin birlikte kullanınız. Arka frenin üzerinde hafif bir basınç uygularken ön freni elinizin içinde düzgün bir tarzda ezin.
2. Gazı tam kapamak: Silindirleri kazımak olarak da adlandırılan bu usulde motosikletiniz yavaşlar. Eğer debriyajı çekip, ara gazı ile motor devrini yol süratine uyarlayıp vites düşürerek debriyajı bırakırken gazı tam kapatırsak motosiklet yavaşlamış olarak boşta gezmeye başlar.
Vites küçültmek yavaşlamak için değil yavaşladığınız için yapılır. Özetle doğru viteste olup çekiş gücünüzü muhafaza edebilmektir amaç. Ara gazı ise motor gücünün yol süratine uydurulması için yapılır. Bu uyarlama olmazsa motor yalpa yapabilir, arka teker kilitlenebilir, kafa dalabilir ve yönlendirme problemleri oluşur. Bu silkinme problemi debriyaj çekili iken gaza ani bir dokunuş ile çözülür. Bu gaz verme hareketi çok kısa olur. Bir saniyeden kısa. Gazın açılma miktarı da tam dönüşünün ¼ ü kadardır. Ani, çok kısa bir aç kapa şeklindedir. Doğru yapıldığında geçiş kadife yumuşaklığında olur. Her halükarda da tüm uygulama ½ saniye içinde olup bitmelidir. Debriyajı bırakma işlemi ara gazının yükselttiği motor devri sıfırlanmadan önce yapılmış olmalıdır. Aşağıdaki şemada durum özetlenmektedir.
1. Debriyajı çekin ve ara gazını verin,
2. Vites küçültün,
3. Ara gazının yükselttiği motor devri sıfırlanmadan debriyajı düzgünce bırakın.
Talim önerileri: Motorunuz dururken, garajda ya da bir boş alanda bunu çalışınız. Daha sonra yine güvenli bir alanda makul hızlarda 3 den 2 ye atma çalışmalarını yapınız. 2den 1 e atmayı ustalaştıktan sonra yapabilirsiniz. Çünkü burada motor, tekniğin tam yapılamamasının sonucunda fazla tepki gösterecektir.
Yazar: Alpaslan Kuzucan