Yolları Okumak

Yolları Nasıl Okuyacağız?

Sürücülükte yol durumundaki ve yönündeki değişimleri izlemek hayati öneme haizdir. Renkler su, yağ, antifriz yada bozuk satıh hakkında bize uyarı verebilir. Kum, çakıl yada kırık, çatlak zeminler gibi yolun dokusu da bize lastiklerimizin yolu ne kadar tutacağı hakkında ipucu verebilir. Öğrenmemiz gereken diğer bir konu ise yolun gidiş yönündeki değişimlerin izlenmesidir. Yön değişimleri en iyi birleşim noktalarının izlenmesi ile takip edilebilir. Dönemeçlerde yolun her iki yakasının birleşir gibi göründüğü bu noktalar bize dönemecin açılan mı yoksa kapanan mı yada sabit mi olduğunu bildirecektir. Yine yol kenarındaki ağaç sıraları, trafik işaret ve levhaları, yol çizgileri, diğer araçların davranışları ve birleşim noktalarına giden yolun genişliği bize yön izlemesi konusunda yardımcı olur.

Dönemeci gözle tarayın ve burada iki önemli noktanın taranması bize hat seçimizde yardımcı olacaktır. Traksiyon (yol tutuşu) değişimi ve yön değişimi. Burada çıkışı görene kadar yolun ne olacağının kestirilmeye çalışılması amaçtır. Gözlerimiz daima yolun gözden kaybolduğu noktaya odaklanmış olmalıdır. Bu nokta birleşim noktasıdır. Eğer önümüzdeki dört dönemcin üçü görünüyorsa görünmeyen dördüncüye odaklanılmalıdır. Görünen zaten bilinir… görünmeyen için plan yapılır. Burada ana fikir çevreyle olan farkındalılığımızın muhafaza edilmesi ve beklenmedik tehlikelerle karşılaşma riskinin minimuma indirilmesidir.

Dönüş çapı dönüşün bükülmesi hakkında fikir verecektir. Dönemeç kapanıyor mu, açılıyor mu yada sabit mi? Tabi birde kör dönemeçler vardır ki bunlarda çok dikkatli olunması gerekir. İlerisi görünmeyen bu tip dönemeçler genellikle yüksek dağ silsilelerinin olduğu dağ yollarında yada ormanlık, ağaçlıklı alanlarda olur. Dönüş hattı bizim dönemeç boyunca üzerinde sürüş yapmak istediğimiz çizgidir, tasavvur eder ve gerçekleştiririz. Apeks dönemecin en iç noktasına en yakın olan yerdir. Apekslediğimiz yer yatış açımızı ve çıkış noktamızı çok etkiler.

Yönsel değişimler:

Yönsel değişimlerin önceden fark edilebilmesi için gözlerinizi yukarıda tutun ve ileri bakın. Birleşim noktaları yolun ne yapacağını , neye dönüşeceğini bildirir. Bizim amacımızda yolu okumayı öğrenmek, ipuçlarını bilmek ve gerek lastiklerin yol tutuşu gerekse yönsel değişimleri önceden görebilmektir. Birleşim noktaları yolun gözden kaybolduğu noktadır ve bize yolun gidişatı hakkında ip uçları verir.

a) Bu nokta sizden uzaklaşıyorsa önümüzdeki dönemeç açılıyordur. Bu durumda erken apeksleme noktası seçip gaz verebiliriz.
b) Bu nokta size yaklaşıyorsa önümüzdeki dönemeç kapanan açılı bir dönemeçtir. Bu durumda daha geç bir apeks noktası seçmek gereklidir.
c) Bu nokta size sabit bir mesafede kalıyorsa sabit açılı bir dönemeci işaret eder.

Burada ayrıca yolun dış kenarını izleyin bu size daha ilerisini gözleme ve gözlerinizi daha yukarda tutmak için meyil verecektir. Daima ileri gitmekte olduğunuz yöne bakınız. Hiçbir zaman yere bakmayınız.

Trafik çizgileri çift düz hat ise burada dönemeç çok kısa düzlükler barındıran ama sürekli dönüşleri olan bir yapıdadır. Çizgiler kesik olursa düzlüklerin başladığını gösterir ama siz karşı trafiği de gözleyin. Yavaş sollama durumunda kalan ağır vasıtalara dikkat edin. Bunun dışında kesik çizgiler istenirse hızlanılabilir demektir.

İşaretler ikaz, hız ve yön bildirimi şeklindedir. Genellikle araç kabiliyetleri göz önüne alınarak yapılan bu trafik işaretleri beklentileri belirler. Yüksek hıza izin veren levhalar yolda dönemeçlerin geniş açılı ve kavşakların az olduğunu bildirir. Yavaşla işaretleri kavşaklar, sert virajlar ve diğer yol tehlikelerini belli etmek içindir. Diğer sürücülerinde bu ikazların verdiği bilgiler doğrultusunda beklentilerle hareket ettiği düşünülürse ve siz bunlara uymazsanız tehlike kaçınılmazdır. Yol işaretlerine dikkat ediniz, uyunuz ve sürüşünüzü bunların doğrultusunda düzenleyiniz.

Ağaç hatlarına (sıralarına) tam güvenilmez. Yoğun ağaçlık alanlarda yukarı doğru ağaç tepelerine, gökyüzünün göründüğü açıklık bölgeye baktığınızda bu size gidişin yönü hakkında ipucu verir. Ancak iki yöne doğru gidiş varsa yada ağaçlar seyrekleşiyorsa yanıltıcı bir yönlendirme olabilir dikkatli olunuz.

Yol tutuşu değişimleri:

Doku ve renk iki bariz ip ucudur.

Renk; su, yağ, mazot yada yolun yapım malzemesi hakkında size bir fikir verecektir.
Doku; yol tutuşu hakkında size bir fikir verecektir. Kum, mıcır,yol çatlakları yada çukurlar. Yine yolun hangi malzemeden yapıldığı ki her malzemenin yol tutuşu farklıdır.

Yine yolun eğimi yol tutuşunu ne yönde değişeceği hakkında size ip ucu verir. Ters eğimlerde yol tutuşu olumsuz etkilenir.

Yol yüzeyindeki yükselme yada alçalma birleşim noktasındaki yol genişliğinden tahmin edilebilir. Birleşim noktası keskin bir ok ucu gibiyse bu durum yolun düz yada yükselen bir yapıda olduğunu gösterir. Yay çiziyorsa yolun bu nokta ötesinde alçalacağı (iniş) ön görülebilir. Birleşim noktasına giden yol genişse yolun genellikle geniş ve çekimin iyi olduğu bir dönemece gireceğini gösterir. Dar ise kötü bir dönüşe işaret eder.

İp uçları genel:

Traksiyon için…
• Renk ve doku
• İşaretler ve ikazlar
• Çevresel ip uçları(gölgeler, buz, su birikintileri)
• Hava şartları
• Bulunduğumuz mevsim ve o yörenin iklim standartları

Yön için…
• Birleşim noktaları
• Trafik işaretleri
• Ağaç hatları
• Elektrik hatlarını takip etmeyin
• Renk ve doku
• Bakışlarınızla yolun dış kenarını izleyin
Yazar:  Alpaslan Kuzucan